Tình hình khí hậu tại Đồng Bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) đang khiến cho người dân và các nhà nghiên cứu lo lắng. Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia, El Nino, hiện tượng thời tiết đặc biệt, dự kiến sẽ tiếp tục duy trì từ tháng 1 đến tháng 2 với xác suất trên 95%. Từ tháng 3 đến tháng 5, El Nino có thể giảm xuống mức từ 60-85%. Điều này đồng nghĩa với việc cả khu vực này sẽ phải đối mặt với những thách thức về hạn hán, thiếu nước và xâm nhập mặn.
Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT), hơn 56.000 ha lúa Đông Xuân 2023 – 2024 ở ĐBSCL có nguy cơ thiếu nước, còn hơn 43.000 ha cây ăn trái cũng bị ảnh hưởng. Trong số đó, tỉnh Tiền Giang, nơi có nhiều diện tích cây ăn trái và sản xuất nông nghiệp quan trọng, đang phải đối mặt với nguy cơ cao về xâm nhập mặn và thiếu nước.
Huyện Cai Lậy, Tiền Giang, nơi có gần 2.700 ha vườn cây ăn trái, đang phải thực hiện các biện pháp như nạo vét các tuyến kênh, đắp đập tạm ngăn mặn và vận hành giếng khoan để đảm bảo nguồn nước tưới tiêu. Tương tự, huyện Cái Bè cũng đang áp dụng nhiều giải pháp để bảo vệ cây ăn trái và lúa.
Một trong những biện pháp quan trọng của tỉnh Tiền Giang là đầu tư vào hệ thống cống ngăn mặn. Hiện có hơn 180 cống ngăn mặn do tỉnh quản lý, và chúng đã chứng minh tác dụng tích cực trong việc ngăn chặn xâm nhập mặn và duy trì nguồn nước ngọt cho sản xuất và sinh hoạt dân cư. Trong tình huống xâm nhập mặn nghiêm trọng như năm 2019-2020, tỉnh Tiền Giang đã có biện pháp bảo đảm nguồn nước tưới tiêu và nguồn nước ngọt cho người dân.
Tại Chợ Lách, tỉnh Bến Tre, là một trong những vùng trồng hoa kiểng lớn nhất ĐBSCL, người dân và các nhà nghiên cứu đang chủ động theo dõi độ mặn trên sông và thực hiện các biện pháp bảo vệ mùa vụ. Để đảm bảo nguồn nước cho sản xuất cây hoa, nhiều hộ gia đình đã trữ nước ngọt trong hồ để sử dụng khi cần.
Tại Vĩnh Long, tình hình xâm nhập mặn đã xuất hiện từ nửa đầu tháng 1/2024 và đang diễn biến nguy cơ. Tỉnh này đã xây dựng kế hoạch ứng phó với hạn mặn và xâm nhập mặn để đảm bảo cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt dân cư. Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết tình hình năm 2024 không kịch tính như năm 2019-2020, nhưng vẫn cần sự chuẩn bị và quản lý cẩn thận.
Tỉnh Trà Vinh cũng đang tập trung vào việc quản lý độ mặn trên các sông, rạch và công trình thủy lợi để đảm bảo nguồn nước cho sản xuất và đời sống dân cư. Từ việc lựa chọn cây trồng phù hợp với biến đổi khí hậu đến việc đo kiểm tra độ mặn, các biện pháp được đưa ra để ứng phó với tình hình khí hậu ngày càng phức tạp.
Trong bối cảnh này, việc ứng phó với El Nino và hạn mặn trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. ĐBSCL đang đối mặt với thách thức không chỉ đối với nông nghiệp mà còn đến đời sống hàng ngày của người dân. Việc đầu tư và áp dụng các biện pháp phòng chống khí hậu trở thành một phần quan trọng của cuộc sống và sản xuất tại khu vực này.