1. Nông sản Việt Nam và vòng luẩn quẩn hỗ trợ tiêu thụ

nong san 2773

Hàng năm, hình ảnh những xe tải chở đầy thanh long, dưa hấu, mít Thái… ùn ứ tại các cửa khẩu biên giới đã trở thành câu chuyện quen thuộc. Thời điểm này, những mặt hàng nông sản chủ lực từ miền Tây lại đổ về Hà Nội và nhiều tỉnh thành với mức giá “giải cứu” chỉ 10.000 đồng/kg. Đây là nỗ lực cứu vãn phần nào chi phí cho nông dân khi các lô hàng không thể xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.

Tuy nhiên, tình trạng này đã và đang lặp lại nhiều năm, cho thấy một thực tế đáng báo động: Nông sản Việt Nam phụ thuộc quá nhiều vào một thị trường duy nhất, thiếu chiến lược phát triển bền vững và hiệu quả.

2. Mặt trái của sản xuất nông nghiệp manh mún

3414 1

Người tiêu dùng Hà Nội, trong nỗ lực chung tay “giải cứu” nông sản, đã hình thành một tâm lý ủng hộ nhưng không tránh khỏi cảm giác ngán ngẩm. Mỗi mùa giải cứu lại nhắc nhở về sự bất cập trong việc quy hoạch, canh tác và tiêu thụ nông sản.

Tại các khu vực cửa khẩu, hàng trăm container nông sản không được thông quan phải quay đầu về nội địa. Những xe bán dạo xuất hiện khắp nơi với các loại trái cây vốn dành cho xuất khẩu nhưng giờ đây bị bán rẻ hơn cả chi phí sản xuất. Nhiều hộ nông dân chỉ biết chấp nhận thua lỗ, cố gắng vớt vát chi phí để không rơi vào cảnh trắng tay.

3. Vấn đề từ khâu sản xuất đến thị trường tiêu thụ

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là sự thiếu hụt chiến lược phát triển toàn diện, từ quy hoạch vùng trồng, tiêu chuẩn chất lượng, cho đến việc mở rộng thị trường tiêu thụ. Phụ thuộc vào một thị trường lớn nhưng đầy biến động như Trung Quốc khiến nông sản Việt Nam dễ dàng rơi vào thế bị động.

Một ví dụ điển hình là câu chuyện cam Cao Phong (Hòa Bình). Được kỳ vọng trở thành cây chủ lực kinh tế, nhưng dịch bệnh vàng lá gân xanh đã khiến hàng nghìn hecta vườn cam hư hại. Những người nông dân từng háo hức trồng cam nay phải chặt bỏ vườn, tìm kế sinh nhai mới. Đây là bài học đắt giá về việc trồng cây không gắn với thị trường và khả năng xử lý rủi ro.

4. Điểm sáng từ những mô hình xuất khẩu bền vững

Không phải tất cả đều là những câu chuyện buồn. Tỉnh Hải Dương đã chứng minh rằng với sự đầu tư bài bản, nông sản Việt Nam hoàn toàn có thể chinh phục những thị trường khó tính.

Cà rốt Hải Dương, nhờ áp dụng quy trình sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP, đã thành công xuất khẩu đến các thị trường như Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore và Trung Đông. Đầu vụ năm nay, giá cà rốt ổn định ở mức 12.000 đồng/kg, giúp nông dân lãi từ 7-12 triệu đồng/sào, cao gấp đôi so với năm trước.

Đây là minh chứng cho thấy, khi nông sản đáp ứng được các tiêu chuẩn chất lượng và quy trình canh tác bền vững, thị trường quốc tế sẽ không còn là trở ngại.

5. Giải pháp căn cơ để phát triển nông sản bền vững

Để thoát khỏi vòng luẩn quẩn “giải cứu” và phát triển bền vững, ngành nông nghiệp Việt Nam cần tập trung vào những giải pháp chiến lược sau:

Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu: Không phụ thuộc vào một thị trường duy nhất, mở rộng sang các nước có tiềm năng lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc…
Nâng cao chất lượng nông sản: Ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất và chế biến, tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn quốc tế như VietGAP, GlobalGAP.
Xây dựng thương hiệu nông sản: Đầu tư vào nhận diện thương hiệu, quảng bá và bảo hộ sản phẩm trên thị trường quốc tế.
Đầu tư vào logistics: Phát triển hạ tầng bảo quản, vận chuyển hiện đại để giảm thiểu thất thoát và tối ưu hóa chi phí.
Tăng cường liên kết chuỗi giá trị: Kết nối nông dân với doanh nghiệp, hợp tác xã để đảm bảo đầu ra ổn định.

Hãy là một phần của sự thay đổi! Chia sẻ bài viết này để cùng nhau lan tỏa thông điệp về nông sản Việt Nam bền vững. Đừng quên đăng ký nhận tin để cập nhật các bài viết mới nhất về nông nghiệp và xu hướng thị trường quốc tế.