Ngành nông nghiệp Việt Nam đang ghi nhận những thành tựu nổi bật trong xuất khẩu, với nhiều mặt hàng chủ lực đạt giá trị tỷ USD. Các tín hiệu tích cực này không chỉ giúp nâng cao vị thế của nông sản Việt trên thị trường quốc tế mà còn mở ra nhiều cơ hội phát triển bền vững. Hãy cùng điểm qua những thành công nổi bật của ngành nông nghiệp trong năm 2024 và những thách thức cần đối mặt.

1. Ngành Nông Nghiệp Việt Nam Đạt Kỷ Lục Xuất Khẩu

Nong san xuat khau

Theo báo cáo từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, trong 11 tháng đầu năm 2024, tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam đạt 56,74 tỷ USD, tăng 19% so với cùng kỳ năm 2023. Cán cân thương mại nông sản cũng đạt thặng dư 16,46 tỷ USD, tăng 52,8% so với cùng kỳ.

Đặc biệt, các nhóm hàng nông sản chính đều có mức tăng trưởng đáng kể:

Nông sản: Đạt 29,78 tỷ USD, tăng 23,2%.
Chăn nuôi: Đạt 475,5 triệu USD, tăng 4,4%.
Thủy sản: Đạt 9,2 tỷ USD, tăng 11,8%.
Lâm sản: Đạt 15,59 tỷ USD, tăng 19,6%.

2. Rau Quả Và Gạo Dẫn Đầu Xuất Khẩu

Rau quả:

Trong nhóm nông sản tỷ USD, rau quả tiếp tục giữ vị trí dẫn đầu. Kim ngạch xuất khẩu rau quả trong 11 tháng đạt 6,66 tỷ USD, tăng 28,2% so với cùng kỳ năm 2023.

Thị trường xuất khẩu chính: Trung Quốc đứng đầu với thị phần 66,5%, đạt 4,1 tỷ USD. Hoa Kỳ và Hàn Quốc là hai thị trường lớn tiếp theo với thị phần lần lượt là 4,7% và 4,3%.
Điểm sáng: Giá trị xuất khẩu rau quả tăng mạnh nhất ở thị trường Đức (73,6%), trong khi Hà Lan là thị trường duy nhất có sự sụt giảm với mức giảm 26%.

Gạo:

Ngành gạo cũng ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng. Trong 11 tháng đầu năm 2024, Việt Nam xuất khẩu gần 8,5 triệu tấn gạo, đạt giá trị 5,31 tỷ USD, tăng 22,4% so với năm 2023.

Giá gạo xuất khẩu bình quân: 627,9 USD/tấn, tăng 10,6% so với cùng kỳ năm trước.

Gạo Việt Nam không chỉ duy trì sản lượng ổn định mà còn nâng cao giá trị nhờ chất lượng và thương hiệu ngày càng được khẳng định.

3. Cà Phê Và Hồ Tiêu: Lượng Giảm, Giá Trị Tăng

Cà phê:

Cà phê, được ví như “vàng nâu”, dù giảm khối lượng xuất khẩu nhưng giá trị lại tăng mạnh.

Xuất khẩu: 1,2 triệu tấn, đạt 4,84 tỷ USD, giảm 15,4% về lượng nhưng tăng 32,8% về giá trị.
Giá xuất khẩu bình quân: 4.037 USD/tấn, tăng 56,9% so với năm 2023.

Cà phê Việt Nam ghi nhận mức tăng trưởng cao nhất tại thị trường Malaysia (tăng gấp 2,2 lần) và Philippines (tăng gấp 2,1 lần).

Hồ tiêu:

Hồ tiêu, hay “vàng đen”, cũng chứng kiến xu hướng tương tự.

Xuất khẩu: 234,7 nghìn tấn, đạt 1,22 tỷ USD, giảm 4,4% về khối lượng nhưng tăng 46,5% về giá trị.
Giá xuất khẩu bình quân: 5.198 USD/tấn, tăng 53,3% so với năm trước.

Giá hồ tiêu tăng mạnh nhờ nhu cầu cao từ các thị trường như Mỹ, châu Âu và Trung Đông, dù thị trường Trung Quốc có dấu hiệu giảm sút.

4. Sầu Riêng: Cơ Hội Độc Quyền Xuất Khẩu

Sầu riêng đang là một trong những điểm sáng của ngành rau quả. Hiện tại, Việt Nam gần như độc quyền xuất khẩu sầu riêng vào Trung Quốc trong vụ nghịch.

Lợi thế mùa vụ: Trong khi sầu riêng Thái Lan chỉ có vào giữa năm, sầu riêng Việt Nam có thể thu hoạch từ tháng 10 đến tháng 2 năm sau, tạo cơ hội xuất khẩu lớn cho nông dân Việt.
Thị trường trọng điểm: Trung Quốc là thị trường chính, giúp tăng mạnh kim ngạch xuất khẩu sầu riêng.

5. Thách Thức Và Dự Báo Xuất Khẩu Năm 2025

Mặc dù đạt được nhiều thành tựu, ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn đối mặt với không ít thách thức, đặc biệt là các quy định mới từ thị trường quốc tế.

Quy định chống phá rừng (EUDR): Châu Âu dự kiến áp dụng quy định này từ ngày 30/12/2024, ảnh hưởng trực tiếp đến xuất khẩu cà phê và các sản phẩm nông sản khác. Nếu bị hoãn 12 tháng, đây sẽ là cơ hội để Việt Nam thích nghi và đáp ứng các tiêu chuẩn mới.
Thị trường Trung Quốc: Dù giảm nhập khẩu hồ tiêu, Trung Quốc vẫn là thị trường quan trọng. Việc duy trì và mở rộng thị trường này sẽ là yếu tố then chốt cho xuất khẩu nông sản trong năm 2025.

6. Giải Pháp Thúc Đẩy Xuất Khẩu Nông Sản

Để tiếp tục duy trì đà tăng trưởng, ngành nông nghiệp Việt Nam cần tập trung vào các giải pháp sau:

Nâng cao chất lượng sản phẩm: Đảm bảo các tiêu chuẩn về chất lượng và an toàn thực phẩm, đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế.
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ: Sử dụng công nghệ cao trong sản xuất và bảo quản để nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản.
Mở rộng thị trường: Tìm kiếm và phát triển các thị trường mới, giảm phụ thuộc vào một số thị trường truyền thống.
Hợp tác quốc tế: Tăng cường hợp tác với các tổ chức quốc tế để tiếp cận thông tin và hỗ trợ kỹ thuật.

Kết Luận

Năm 2024 là một năm đầy thành công với ngành nông nghiệp Việt Nam khi nhiều mặt hàng nông sản lập kỷ lục xuất khẩu. Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng này, Việt Nam cần chủ động đối mặt với các thách thức và không ngừng cải thiện chất lượng sản phẩm. Với sự đồng lòng của nông dân, doanh nghiệp và Chính phủ, nông sản Việt Nam sẽ tiếp tục khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế trong năm 2025 và những năm tiếp theo.