Tết Nguyên đán là thời điểm sôi động của thị trường nông sản, khi người tiêu dùng hướng tới những sản phẩm độc đáo, mang ý nghĩa may mắn. Tuy nhiên, năm nay, tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), nhiều nhà vườn tỏ ra dè dặt với trái cây tạo hình do chi phí sản xuất cao và nhu cầu giảm. Thay vào đó, họ chú trọng các sản phẩm nông nghiệp sạch, đặc biệt là rau thủy canh, đáp ứng xu hướng tiêu dùng hiện đại.

Nhà vườn giảm quy mô trái cây tạo hình

Trai Cay 3 01

Những năm trước, trái cây tạo hình như bưởi hồ lô, dưa hấu thỏi vàng từng gây sốt nhờ vẻ ngoài bắt mắt, mang đậm ý nghĩa phong thủy. Nhưng đến Tết Nguyên đán 2025, tình hình có sự thay đổi rõ rệt. Ông Nguyễn Văn Năm, một nhà vườn tại huyện Phong Điền, TP. Cần Thơ, cho biết ông chỉ sản xuất khoảng 150 trái bưởi tạo hình, giảm gần một nửa so với năm trước.

“Trái cây tạo hình đòi hỏi nhiều công chăm sóc và chi phí đầu tư cao. Trong khi đó, nhu cầu của người tiêu dùng đối với các sản phẩm này có xu hướng giảm. Giá thành cao khiến việc tiêu thụ gặp nhiều khó khăn, nên tôi quyết định tập trung vào bưởi trồng theo cách truyền thống, vừa giảm chi phí vừa dễ bán hơn,” ông Năm chia sẻ.

Không riêng gì bưởi, dưa hấu tạo hình cũng chịu chung cảnh ngộ. Anh Trần Công Nam, một nông dân tại huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang, trồng 5.000m² dưa hấu để cung cấp cho thị trường Tết. Tuy nhiên, số lượng dưa hấu tạo hình chỉ khoảng 100 quả, chủ yếu để đáp ứng đơn đặt hàng trước.

“Làm dưa hấu tạo hình rất tốn kém và công phu. Ngoài việc đầu tư khuôn, còn phải đối mặt với tỉ lệ hao hụt cao do thời tiết hoặc kỹ thuật canh tác. Nếu không có thương lái đặt trước, tôi không dám làm vì rủi ro lớn,” anh Nam chia sẻ.

Rau sạch – Xu hướng tiêu dùng mới

Trai Cay 1

Trong khi trái cây tạo hình giảm nhiệt, rau sạch lại nổi lên như một xu hướng tiêu dùng được ưa chuộng, đặc biệt là rau thủy canh. Chị Nguyễn Như Thủy, một nông dân tại huyện Cờ Đỏ, TP. Cần Thơ, cho biết năm nay chị bắt đầu thử nghiệm trồng rau thủy canh trên diện tích 100m² để phục vụ thị trường Tết.

“Rau thủy canh không cần sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hay phân hóa học, ít sâu bệnh và đảm bảo sạch, an toàn cho sức khỏe. Mặc dù chi phí sản xuất cao hơn rau trồng truyền thống, nhưng người tiêu dùng sẵn sàng chi trả để có sản phẩm chất lượng,” chị Thủy chia sẻ.

Tương tự, anh Hữu Tài ở huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang, cũng đầu tư vào mô hình rau thủy canh trong nhà lưới. Theo anh, phương pháp này giúp kiểm soát chất lượng sản phẩm tốt hơn, giảm rủi ro do thời tiết và sâu bệnh.

“Rau sạch tuy có giá bán cao hơn, nhưng sức tiêu thụ ổn định. Người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến sức khỏe, nên tôi tin rằng đây là hướng đi bền vững,” anh Tài nhận định.

Ưu thế của mô hình thủy canh

Theo Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp TP. Cần Thơ, thủy canh là phương pháp trồng cây không cần đất, cây phát triển nhờ hấp thụ các chất dinh dưỡng trong dung dịch thủy canh. Mô hình này có nhiều ưu điểm như:

Kiểm soát môi trường tốt hơn: Người trồng có thể điều chỉnh các yếu tố như độ pH, độ dẫn điện (EC), ánh sáng và nhiệt độ để tối ưu hóa sự phát triển của cây.
Giảm sâu bệnh: Phương pháp này hạn chế được các bệnh từ đất và côn trùng gây hại, giúp rau phát triển khỏe mạnh mà không cần dùng thuốc hóa học.
Tiết kiệm tài nguyên: Rau thủy canh tiêu thụ ít nước hơn so với trồng đất, đồng thời giảm thiểu ô nhiễm môi trường.

Tuy nhiên, để vận hành mô hình hiệu quả, người trồng cần nắm vững kỹ thuật và duy trì sự ổn định trong các điều kiện canh tác.

Sẵn sàng đáp ứng thị trường Tết

Trai Cay 2 01

Tết Nguyên đán không chỉ là dịp để người nông dân tăng thu nhập, mà còn là cơ hội để giới thiệu các sản phẩm chất lượng cao đến người tiêu dùng. Việc chuyển hướng sang rau sạch và các sản phẩm nông nghiệp an toàn không chỉ giúp nhà vườn đáp ứng nhu cầu thị trường mà còn xây dựng lòng tin với khách hàng.

Nhìn về tương lai, nhiều nông dân cho rằng xu hướng tiêu dùng hiện đại sẽ tiếp tục ưu tiên các sản phẩm thân thiện với môi trường và tốt cho sức khỏe. Với sự hỗ trợ từ các trung tâm khuyến nông và sự đầu tư vào công nghệ mới, người nông dân ĐBSCL kỳ vọng sẽ mang đến một mùa Tết nhiều sắc màu với những sản phẩm vừa truyền thống, vừa hiện đại.

Kết luận

Dịp Tết Nguyên đán 2025, trái cây tạo hình không còn là tâm điểm như trước, khi chi phí sản xuất cao và nhu cầu giảm sút. Ngược lại, rau sạch, đặc biệt là rau thủy canh, đang chiếm lĩnh thị trường nhờ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng bền vững. Sự thay đổi này không chỉ phản ánh thực trạng sản xuất nông nghiệp mà còn cho thấy sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng của người Việt. Nhà vườn ĐBSCL, với sự sáng tạo và nỗ lực không ngừng, đang sẵn sàng bắt nhịp với xu hướng mới, mang đến những sản phẩm chất lượng cho mùa Tết đầy ý nghĩa.