Xuất khẩu gạo của Việt Nam đang trải qua một giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ, ghi nhận những con số ấn tượng cả về sản lượng lẫn giá trị. Trong bối cảnh thị trường toàn cầu biến động, gạo Việt Nam được coi là “hạt ngọc trời” với mức tăng trưởng nóng tại nhiều quốc gia, đặc biệt là Ukraine. Hãy cùng tìm hiểu những yếu tố thúc đẩy sự thành công này và những cơ hội, thách thức trong thời gian tới.

1. Tình Hình Xuất Khẩu Gạo Việt Nam Năm 2024

Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, xuất khẩu gạo Việt Nam trong tháng 10/2024 đạt hơn 788 nghìn tấn, trị giá 505 triệu USD. Lũy kế 10 tháng đầu năm, tổng lượng xuất khẩu hơn 7,7 triệu tấn, mang về 4,86 tỷ USD, tăng 10,13% về sản lượng và gần 34% về giá trị so với cùng kỳ năm 2023.

Đáng chú ý, giá gạo xuất khẩu bình quân đạt 627 USD/tấn, tăng 12% so với năm trước. Các thị trường chủ đạo như Philippines, Indonesia và Malaysia tiếp tục là điểm đến quan trọng cho gạo Việt Nam, giúp duy trì vị thế trong top 3 quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới, cùng với Ấn Độ và Thái Lan.

2. Những Thị Trường Chủ Lực Của Gạo Việt Nam

a. Philippines: Thị Trường Xuất Khẩu Lớn Nhất

Philippines dẫn đầu về nhập khẩu gạo từ Việt Nam, chiếm hơn 3,6 triệu tấn với trị giá vượt 2,2 tỷ USD. So với cùng kỳ năm trước, lượng gạo xuất khẩu sang quốc gia này tăng 38%, trong khi giá trị tăng gần 60%. Giá bán trung bình đạt 615 USD/tấn, tăng 15%.

b. Indonesia: Tăng Trưởng Ổn Định

Indonesia đứng thứ hai với hơn 1 triệu tấn gạo nhập khẩu từ Việt Nam, trị giá 655 triệu USD. Tăng trưởng về lượng đạt 7%, trong khi giá trị tăng 20%. Giá xuất khẩu bình quân đạt 602 USD/tấn, tăng 12%.

c. Malaysia: Tăng Trưởng Mạnh Mẽ

Malaysia chứng kiến mức tăng trưởng mạnh về cả lượng và giá trị. Trong 10 tháng đầu năm, Việt Nam xuất khẩu sang Malaysia 674 nghìn tấn gạo với trị giá gần 400 triệu USD, tăng 87% về lượng và 117% về kim ngạch. Giá trung bình đạt 592 USD/tấn, tăng 16%.

3. Sự Bùng Nổ Tại Thị Trường Ukraine

Ukraine là điểm sáng với mức tăng trưởng “nóng” nhất trong số các thị trường nhập khẩu gạo Việt Nam. Trong 10 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu gạo sang Ukraine đạt 10.834 tấn, tương đương 7,2 triệu USD, tăng 1.486% về lượng và 1.545% về giá trị so với năm 2023.

Mặc dù tỷ trọng gạo xuất khẩu sang Ukraine vẫn còn nhỏ, nhưng mức tăng trưởng vượt bậc này mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam khai thác thị trường đầy tiềm năng này.

4. Nguyên Nhân Đưa Gạo Việt Nam “Lên Ngôi”

a. Nhu Cầu Cao Sau Lệnh Cấm Xuất Khẩu Của Ấn Độ

Lệnh cấm xuất khẩu gạo từ Ấn Độ khiến nhiều quốc gia tìm nguồn cung thay thế. Việt Nam nhanh chóng trở thành lựa chọn hàng đầu nhờ chất lượng gạo cao và khả năng đáp ứng kịp thời nhu cầu thị trường.

b. Giá Trị Gia Tăng Nhờ Gạo Chất Lượng Cao

Việt Nam đã đẩy mạnh xuất khẩu các loại gạo cao cấp và gạo hữu cơ. Việc nâng cao chất lượng sản phẩm giúp tăng giá bán, đồng thời đáp ứng yêu cầu khắt khe từ các thị trường khó tính như châu Âu và Nhật Bản.

c. Khai Thác Tốt Các Hiệp Định Thương Mại (FTA)

Việt Nam tận dụng triệt để các hiệp định thương mại tự do (FTA) để mở rộng thị trường và giảm thuế quan. Điều này giúp gạo Việt cạnh tranh tốt hơn trên thị trường quốc tế.

5. Chiến Lược Phát Triển Bền Vững Ngành Gạo

a. Đẩy Mạnh Xúc Tiến Thương Mại

Việc mở rộng thị trường mới là yếu tố quan trọng để duy trì tăng trưởng xuất khẩu. Các doanh nghiệp cần tăng cường xúc tiến thương mại, tham gia hội chợ quốc tế và quảng bá thương hiệu gạo Việt Nam.

b. Nâng Cao Chất Lượng Sản Xuất

Đầu tư vào sản xuất gạo hữu cơ và gạo cao cấp sẽ giúp nâng cao giá trị sản phẩm. Đồng thời, việc ứng dụng công nghệ và cải tiến quy trình canh tác giúp tăng năng suất và giảm chi phí.

c. Ứng Phó Biến Động Thị Trường

Doanh nghiệp cần theo dõi sát tình hình cung cầu toàn cầu và tận dụng cơ hội xuất khẩu khi thị trường khan hiếm. Việc xây dựng kho dự trữ và mạng lưới logistics hiệu quả sẽ giúp ổn định nguồn cung và giá cả.

6. Kết Luận

Gạo Việt Nam đang trải qua giai đoạn phát triển rực rỡ với những con số ấn tượng về xuất khẩu. Sự bùng nổ tại các thị trường lớn như Philippines, Indonesia và Malaysia, cùng mức tăng trưởng nóng tại Ukraine, cho thấy tiềm năng phát triển mạnh mẽ của ngành gạo Việt Nam.

Trong bối cảnh thị trường toàn cầu còn nhiều biến động, việc tập trung vào chất lượng, mở rộng thị trường và phát triển bền vững sẽ là chìa khóa giúp Việt Nam duy trì vị thế trong top 3 quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. Mục tiêu xuất khẩu trên 8,5 triệu tấn gạo trong năm 2024 hoàn toàn khả thi, hứa hẹn mang lại nguồn thu lớn cho nền kinh tế đất nước.