Bánh Tro – Món Ăn Quen Thuộc Trong Dịp Tết Đoan Ngọ

Bánh tro, còn được biết đến với tên gọi khác là bánh gio, là một trong những nét đặc trưng của ẩm thực dân gian Việt Nam. Món bánh này không chỉ ghi điểm bởi hương vị thơm ngon, dân dã mà còn được yêu thích bởi những giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe mà nó mang lại. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá về nguồn gốc, cách làm và những tác dụng kỳ diệu của bánh tro đối với sức khỏe.

Khám phá nguồn gốc bánh tro

Bánh tro (bánh gio) từ lâu đã trở thành đặc sản ẩm thực dân dã mà độc đáo. Nguyên liệu để làm bánh tro rất đơn giản, gồm: gạo nếp, nước tro của những sợi rơm nếp sạch, chút vôi, lá chuối hoặc lá dong và mật mía. Tất cả đều là những sản phẩm nông nghiệp rất giản dị, thân thuộc do người nông dân sản xuất ra.

Bánh tro nấu đạt yêu cầu thì khi mở ra, nếp không còn ở dạng hột mà cả cái bánh trở thành một khối bột trong, mịn chắc như một khối thạch, không nồng vôi tro. Bánh mềm mại vị nhạt tính mát, thiên về âm, có màu từ nhạt đến nâu sẫm phụ thuộc loại nước tro sử dụng. Bánh là món ăn mát lành, chống ngấy rất tốt. Khi thưởng thức bánh thường được chấm với đường cát trắng, đường thẻ, mật ong nhưng phổ biến nhất và ngon nhất là chấm với mật mía cô đặc thoảng hương vị của gừng băm vụn.

Công dụng của bánh tro đối với sức khỏe

Theo các chuyên gia Đông y, bánh tro mang tính mát, vị nhạt giúp thanh nhiệt, lợi tiểu và có tác dụng trong việc thải độc cho cơ thể. Nó đặc biệt thích hợp cho những người mắc các bệnh nóng trong, âm hư hay trong những ngày Tết Đoan ngọ, khi mà cơ thể cần được thanh lọc và bổ sung âm khí.

Bánh tro không chỉ là thực phẩm giải nhiệt mùa hè mà còn góp phần điều trị và phòng ngừa các bệnh như tăng huyết áp, gút và sỏi thận nhờ khả năng lợi tiểu và bổ âm mà nó mang lại. Đây là phần không thể thiếu trong phương pháp dưỡng sinh của Đông y, với mục tiêu duy trì sự cân bằng giữa âm và dương trong cơ thể.

Hướng dẫn chi tiết cách làm bánh tro

1. Nguyên liệu cần có

– Gạo nếp cái hoa vàng ngon: 500g

– Nước tro

– Lá dong (Bánh tro sẽ ngon và chuẩn vị hơn khi bạn sử dụng lá tre để gói)

– Muối

– Mật mía

– Dây lạt buộc bánh

* Mẹo hay: Hiện nay có rất nhiều loại gạo nếp để làm bánh tuy nhiên muốn bánh tro ngon thì nhất định phải chọn nếp cái hoa vàng. Loại gạo này có hạt tròn, dẹt màu vàng nâu hơi sẫm. Chỉ khi bạn chọn nếp cái hoa vàng thì bánh mới thơm, dẻo ngon đúng ý. Bánh làm từ loại gạo này cũng tỏa mùi thơm đặc trưng khiến bạn muốn ăn mãi không ngừng.

Cách làm bánh tro truyền thống

Bước 1: Làm nước tro

– Nước tro là phần vô cùng quan trọng quyết định đến thành công của món bánh tro.

– Bạn sử dụng loại tro có bán sẵn đem về hòa với vôi tôi, để chừng 2 tiếng để vôi lắng xuống thì gạn lấy phần nước trong.

Chú ý, nên đổ phần nước này qua khăn lọc để loại bỏ toàn bộ các cặn bẩn còn sót lại. Nước tro vì thế cũng trong và bớt sạn. Ngoài ra, bạn nên pha theo tỉ lệ phù hợp để nước tro không bị quá nồng mùi vôi nhé. Thường cứ 10g vôi bột sẽ pha với 1 lít nước.

Bước 2: Ngâm gạo

– Cho phần gạo nếp đã chuẩn bị đi vo thật sạch sau đó trút vào chậu nước ngâm khoảng 22 tiếng. Để biết gạo đã đạt chuẩn hay chưa, bạn chỉ cần dùng tay xiết nhẹ, nếu thấy gạo vỡ ra là được.

– Gạo đã ngâm xong, bạn vớt ra rổ cho ráo nước rồi xóc thêm 1 chút muối như thế bánh khi chín sẽ đậm vị hơn.

Bước 3: Gói bánh

– Lá dong rửa sạch, lau khô sau đó loại bỏ hết phần cuống cùng gân lá để lúc gói không bị giòn, gãy.

– Đặt lá dong vào một mặt phẳng sau đó rải gạo lên bên trên. Chú ý, nên rải gạo 1 lượng bằng 2 ngón tay là đẹp.

– Dùng tay gói mép lá với nhau, gấp vuông 2 đầu lá sau đó dùng lạt buộc bánh lại cho thật chắc. Ở bước này, bạn phải gói lạt sao cho bánh chắc, không bị rời ra.

Bước 4: Luộc bánh tro

– Xếp 1 lớp lá dong xuống dưới đáy nồi rồi lần lượt cho bánh lên trên. Đổ nước lã ngập mặt bánh và bắt đầu luộc.

Vì bánh khá nhỏ nên dễ bị nổi lên trên, khó chín đều. Bạn nên đặt vật nặng lên bên trên bánh như thế sẽ tránh được tình trạng trên.

– Bánh tro sẽ chín sau khoảng 2 – 3 tiếng luộc. Lúc này, bạn chỉ cần vớt bánh ra rồi để nguội và thưởng thức là được.

Bước 5: Thành phẩm

– Bánh tro sau khi nguội là có thể bóc ra và thưởng thức rồi. Bánh dẻo dai, thơm mềm, trong vắt. Khi ăn cảm nhận được cảm giác mát lạnh. Nhờ ngâm nước tro nên bánh có màu hổ phách cực kỳ bắt mắt.

– Bạn nên chấm bánh tro cùng với mật mía để món bánh này thêm ngon và đậm đà hơn.

Bánh tro không chỉ là món ăn dân dã mà còn là bài thuốc quý trong dân gian, thể hiện sự tinh tế trong việc kết hợp giữa ẩm thực và y học cổ truyền. Món bánh này không chỉ góp phần làm phong phú thêm bảng màu ẩm thực Việt Nam mà còn chứa đựng giá trị dinh dưỡng và sức khỏe đối với mọi lứa tuổi. Mong rằng qua bài viết này, bạn sẽ có thêm kiến thức về một trong những món ăn truyền thống của Việt Nam và có thể tự tay làm để thưởng thức cùng gia đình, bè bạn trong những dịp đặc biệt.