Hạt kỷ tử, một loại hạt có tác dụng bồi bổ sức khỏe, nổi bật với hai loại chính: hắc kỷ tử và câu kỷ tử. Cả hai đều có những lợi ích sức khỏe tuyệt vời nếu được sử dụng đúng cách. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về đặc điểm và tác dụng của từng loại kỷ tử để hiểu rõ hơn về giá trị của chúng.
”””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””””’
1. Đặc Điểm Hạt Kỷ Tử
Kỷ tử được sử dụng trong y học cổ truyền với vai trò là một vị thuốc bổ huyết. Hiện nay, có hai loại kỷ tử phổ biến được sử dụng:
1.1 Hắc Kỷ Tử
Hắc kỷ tử là một loại quả quý hiếm, ít phổ biến hơn so với câu kỷ tử. Tên khoa học của hắc kỷ tử là Lycium ruthencium, thuộc họ cà Solanaceae. Quả hắc kỷ tử thường mọc hoang tại vùng phía đông của cao nguyên Tây Tạng. Quả có hình tròn, mọng nước, màu đen khi chín và có đường kính khoảng 0,5 cm. Sau khi phơi sấy, quả khô có vỏ nhăn nheo, bên trong chứa nhiều hạt hình giống quả thận.
1.2 Câu Kỷ Tử
Câu kỷ tử, còn được gọi là kỷ tử, có tên khoa học là Lycium barbarum L. Cây thuốc này mọc tại các tỉnh như Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam của Trung Quốc. Quả mọng nước có hình trứng, khi chín màu đỏ sẫm hoặc vàng đỏ. Quả câu kỷ tử khô có hình bầu dục dài khoảng 0,5-1 cm, vỏ màu tím đỏ hoặc đỏ tươi, bên ngoài nhăn nheo, chứa nhiều hạt hình dạng giống quả thận màu vàng.
2. Ăn Hạt Kỷ Tử Có Tốt Không?
Hạt kỷ tử là một loại quả có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe. Để biết liệu ăn hạt kỷ tử có tốt hay không, cần phải hiểu rõ về các tác dụng cụ thể của từng loại hạt kỷ tử.
2.1 Tác Dụng Hắc Kỷ Tử
Nghiên cứu cho thấy trong quả hắc kỷ tử chứa hàm lượng chất OPCs (Oligomeric Proanthocyanidins) rất cao. OPCs là loại bioflavonoids có nồng độ cao nhất được phát hiện trong tự nhiên hiện nay, với khả năng chống oxy hóa mạnh gấp 20 lần so với vitamin C và gấp 50 lần so với vitamin E.
Ngoài ra, hắc kỷ tử chứa khoảng 40% protein, với 18 axit amin khác nhau, nhiều khoáng chất như kẽm, sắt, phốt pho và vitamin B2, cùng các chất như beta caroten, lutein, lycopen. Những thành phần này mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe:
- Tăng Cường Hệ Thống Miễn Dịch và Hạn Chế Sự Hình Thành Ung Thư: OPCs là chất chống oxy hóa tự nhiên, giúp giảm và sửa chữa các tế bào bị hư hại do viêm và oxy hóa. Chất này cũng giúp tăng cường hệ thống miễn dịch và bảo vệ cơ thể khỏi tác nhân gây bệnh, ngăn ngừa sự hình thành tế bào ung thư và gia tăng tuổi thọ.
- Tốt Cho Mắt: Carotenoid và OPCs trong hắc kỷ tử có tác dụng tốt cho tế bào mắt, cải thiện thị giác và giảm tình trạng xuất huyết mao mạch. Lutein và zeaxanthin có trong võng mạc và điểm vàng của mắt, giúp bảo vệ chống lại thoái hóa điểm vàng và giảm các gốc tự do trong võng mạc.
- Hạn Chế Hình Thành Mảng Xơ Vữa: OPCs chống hình thành mảng vữa xơ động mạch do quá trình oxy hóa cholesterol LDL, từ đó giảm nguy cơ bệnh tim mạch và đột quỵ. Hắc kỷ tử cũng tốt cho mạch máu, tăng cường lưu thông máu.
- Tác Dụng Làm Đẹp Da: OPCs giúp kiềm chế lưu hóa các gốc tự do, tái tạo tế bào và da, làm da mịn màng, mờ sẹo. Nước sắc hắc kỷ tử có thể giúp giảm thâm, sáng da và giảm sưng viêm do mụn.
- Tốt Cho Hệ Thần Kinh: Các chất chống oxy hóa trong hắc kỷ tử bảo vệ tế bào thần kinh, chống oxy hóa các dây thần kinh sọ não và bảo vệ tế bào não khỏi các yếu tố độc hại.
Theo đông y, hắc kỷ tử có vị ngọt, tính bình, quy kinh can, thận, có tác dụng bổ can thận, ích khí, bổ huyết, làm sáng mắt. Nó được sử dụng từ lâu để trị chứng huyết hư, can thận bất túc gây đau nhức xương, mệt mỏi, di tinh, hoa mắt, chóng mặt.
Cách Dùng Hắc Kỷ Tử:
Hắc kỷ tử có thể dùng trực tiếp để hãm trà uống hoặc ngâm rượu để uống dần. Nó cũng có thể được thêm vào các món ăn hàng ngày như hầm, súp, canh. Lưu ý không để quả quá lâu vì sẽ giảm tác dụng.
Liều Dùng: Mỗi ngày từ 8 đến 20g.
2.2 Tác Dụng Câu Kỷ Tử
Câu kỷ tử chứa các thành phần như vitamin B1, B2, vitamin C, nhiều loại acid amin, canxi, sắt, phốt pho, caroten. Những thành phần này mang lại nhiều lợi ích:
- Tăng Cường Miễn Dịch: Giảm nguy cơ mắc bệnh do vi sinh vật gây ra.
- Tăng Quá Trình Tạo Máu: Giúp giảm tình trạng thiếu máu.
- Giảm Mỡ Máu: Chống oxy hóa và giảm sự lão hóa của cơ thể. Câu kỷ tử bảo vệ tế bào gan, ức chế quá trình đọng chất mỡ trong gan, thúc đẩy tái sinh tế bào gan. Chất cerebroside trong kỷ tử bảo vệ tế bào gan chống lại độc tố.
- Tốt Cho Mắt: Các thành phần trong kỷ tử giúp mắt sáng hơn và hạn chế tình trạng oxy hóa gây mờ mắt.
Theo đông y, kỷ tử có vị ngọt, hơi chua, tính bình, quy kinh can, thận, phế, có tác dụng bổ huyết, bổ can thận, an thần, sáng mắt. Nó chữa các chứng huyết hư gây hoa mắt, chóng mặt, đau thắt lưng, can thận hư gây đau lưng, di tinh, trị đau mắt đỏ, mỏi mắt.